به گزارش خبرنگار مهر، موریس مرلو ـ پونتی یکی از خلاق‌ترین و پراهمیت‌ترین فیلسوفان قرن گذشته بود. با این حال گستره کامل تاثیرگذاری او از بسیاری جهات، امروز بیش از 40 سال بعد از مرگش، به تازگی در حال معلوم شدن است. تاثیر او بر فلسفه، روان‌شناسی و نقد عظیم بوده است، هرچند اعتبار فکری‌اش در ابتدا قدری تحت‌الشعاع واقع شد (ابتدا با سوء شهرت بیش‌تر دوستش ژان پل سارتر و بعد با ساختارگرایی و پساساختارگرایی در نیمه پایانی قرن) از این رو و تا حدی هم به سبب مرگ زودهنگامش، حضور او در عالم فکری معاصر به نحو عجیبی مبهم مانده است.
موریس مرلو ـ پونتی (1961ـ 1908) را پل ریکور «بزرگ‌ترین پدیدارشناس فرانسوی» توصیف کرده است. مقالات این کتاب که به تازگی نوشته شده‌اند، گستره کامل فلسفه مرلو ـ پونتی از توجه اساسی و همیشگی او به ماهیت ادراک حسی و تقویم بدنی التفات تا تاملات او در علم، طبیعت، هنر، تاریخ و سیاست - را بررسی می‌کنند.
نویسندگان این مقالات نه تنها زمینه و ریشه‌های تاریخی اندیشه او، بلکه ارتباط پردوام آن با مطالعات معاصر در زمینه پدیدارشناسی، فلسفه ذهن، علم شناخت، زیست‌شناسی، نقد هنری و نظریه سیاسی و اجتماعی را نیز مورد مداقه قرار می‌دهند. آن‌چه از این نوشته‌ها بر می‌آید، تصویر پرطراوتی است از مرلو - پونتی در مقام متفکری ژرف‌اندیش و خلاق که اهمیت فلسفی‌اش ناچیز انگاشته شده است، و این تا حدی به سبب نفوذ مکاتبی فکری چون اگزیستانسیایسم و ساخت‌گرایی است که کار او به آسانی در آنها ادغام شدنی نیست.
مخاطبان مبتدی، این کتاب را مفیدترین و قابل فهم‌ترین راهنمایی برای خود می‌یابند که در حال حاضر درباره مرلو ـ پونتی در دسترس قرار دارد. پژوهشگران و کارشناسان کارآموزده نیز در آن خلاصه‌ای از تحولات اخیر در زمینه تفسیر مرلو ـ پونتی پیدا خواهند کرد.
کتاب با مقدمه‌ای از تیلر کارمن و مارک بی.ان. هنسن آغاز می‌شود و در ادامه، مقالات درج شده‌اند. نام مقالات و نویسندگان آنها به ترتیب عبارت است از:
«مرلو - پونتی و تصویر معرفت‌شناختی» نوشته چارلز تیلر، «دریافت حسی، حکم و میدان پدیداری» نوشته تیلر کارمن، «دیدن اشیا از منظر مرلو - پونتی» نوشته شون دورانس کلی، «انگیزه‌ها، دلیل‌ها و علت‌ها» نوشته مارک ای. راتل، «مرلو - پونتی و علم جدید شناخت» نوشته هیوبرت ال. دریفوس، «بدن خاموش و پاچوبین فلسفه» نوشته ریچارد شوسترمن، «مرلو- پونتی و مفهوم لمس مالبرانش» نوشته جودیت باتلر، «پدیدارشناسی زندگی» نوشته رونو بارباراس، «رویان‌شناسی امر دیدار(نا) پذیر» نوشته مارک بی.ان. هنسن.
«استنباط وجودگرایانه مرلو - پونتی از علم» نوشته جوزف راوس، «میان فلسفه و هنر» نوشته جاناتان گیلمور، «درک فلیسوف ملتزم: در سیاست، فلسفه و هنر» نوشته لیدیا گر و «اندیشیدن به سیاست» نوشته کلود لوفور هم دیگر مقالاتی هستند که درباره اندیشه‌های مرلو - پونتی در این کتاب به چاپ رسیده‌اند.
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
رادیکال‌ترین استدلال مرلو ـ پونتی علیه مشاهده جسمی تاملی، این است که هیچ کس نمی‌تواند بدن خود را کاملا مشاهده کند، چون بدن نظرگاه ثابت و تغییرناپذیری است که از طریق آن اشیای دیگر را می‌بینیم. بدن برخلاف اشیای معمولی «تن به مداقه نمی‌دهد و همواره از یک زاویه واحد بر من حاضر می‌شود... این که بگوییم بدن همواره از یک زاویه واحد بر من حاضر می‌شود... این که بگوییم بدن همواره نزدیک من است، همواره برایم آن‌جاست، به این معنی است که هرگز پیش روی من نیست و من نمی‌توانم آن را پیش چشم خود به نمایش بگذارم و برای تمام ادراکات حسی من امری حاشیه‌ای باقی می‌ماند و با من است.»
من نمی‌توانم نظرگاه خود را نسبت به بدنم تغییر دهم چنان‌که در مورد اشیای خارجی می‌توانم. «من ابژه‌های خارجی را با بدنم مشاهده می‌کنم، آنها را در دست می‌گیرم، مورد بررسی قرار می‌دهم و اطراف آنها قدم می‌زنم، اما بدن خودم شیئی است که مشاهده‌اش نمی‌کنم: برای آن که قادر باشم چنین کنم، نیاز به استفاده از بدنی ثانی دارم.» « من همواره در همان سمت بدنم قرار دارم، بدنم خود را از یک نظرگاه تغییرناپذیر بر من حاضر می‌سازد.»....
این کتاب با 598 صفحه، شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 21 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما